گروههای خبری:
به بهانه دوم اردیبهشت سالروز تولد دکتر کاتوزیان دکتر مسعود بوجاری وکیل دادگستری بخش اولاستاد فرزانه دکتر امیرناصر کاتوزیان در دومین روز ارديبهشتماه، پا به عرصه گیتی نهاد. به سبب سالروز تولد اين استاد فرزانه پیشاپیش تبریکات فراوان به ايشان و خانواده محترم، عرض میكنيم. از باب رعایت حق استاد بر شاگرد در امر تعلیم و احترام به پدر معنوی دانشآموختگان و دانشجویان علم حقوق، شمهای کوتاه از زندگی پر از حق و حقیقت وي را به همراه آخرین رهنمودهای ارزنده ایشان در باب استقرار عدالت در امر قضاوت و وکالت را به همه رهپویان طریق حقو عدالت تقدیم میكنيم. از كودكي ظلمستيزي در وجود وي نهادينه شددكتر اميرناصر كاتوزيان در روز دوم اردیبهشت 1310 مصادف با روز عید قربان در خانه کوچکی واقع در محله دردار تهران(كوچه آبشار و سه راه امين حضور) متولد شد. ابوالفضلخان، پدر ایشان، فردی مشهوربود كه به امر وکالت اشتغال داشت. امير ناصر در کودکی از محبت و عشق خانواده سیراب شد. به جهت توکل عجیب مادربزرگ وي (منورمطهری) به باریتعالی و ائمه اطهار و مخصوصا امام حسین(ع) و شنیدن شرح وقایع فاجعه کربلا، از همان کودکی نفرت از ظلم وحمایت از مظلوم بر عمق وجود و جان ایشان تاثیرات فراوان گذاشته و ظلمستیزی در تکوین شخصیت وي نهادینه شد. استاد از خاطره کشیدن چادر از سر مادربزرگش توسط مامورین رضاخان در سال 1314 و دیدن اشک و آه آن پیرزن بهعنوان نخستین برخورد با استبداد و خشونت در دوران کودکی یاد ميكند که در آن لحظه نفرت همه وجودش را فرا گرفته بود. با دانستن میتوان از دیگران ممتاز شداين استاد فرزانه از دوران کودکی با حفظ اشعار و ضربالمثلهای فارسی و مکالمه فیلمها حافظهاش را تقویت و آماده یادگیری شد. وي حس میکرد که با دانستن میتوان ممتاز از دیگران شد. همچنين صبر و درایت را از مادر خود آموخته بود و بدین سبب بود که به هنگام اخراج از دانشگاه و ایجاد انواع گرفتاری و آزارهای طاقتفرسای مادی و معنوی با ایمان و توکل به خدای الهامبخش و تأسی به آموختههای استقامت در کودکی، زبان به شکوه از سختی روزگار نگشود و حلم را پیشه كرد. سرپرستی انجمن موسیقی دبیرستانكاتوزيان در سال 1316 وارد کلاس اول دبستان شد. به لحاظ تیزهوشی، با موفقیت مقطع شش ساله دبستان را سپری و سپس مقطع شش ساله دبیرستان را در دبیرستان علمیه، واقع درکوچه پشت مسجدسپهسالار (مدرسه شهید مطهری که از دبیرستانهای معروف تهران بود) شروع به تحصیل كرد. در دوران دبیرستان در کنار موفقیتهای ورزشی، در رشته والیبال تا مقام قهرمانی در پایتخت و اخذ مدال ورزشی درجه اول پيشرفت. علاقه شدید به موسیقی و شناخت دستگاهها و گوشههای آواز ایرانی باعث شد كه سرپرستی انجمن موسیقی دبیرستان را برعهده گيرد که بعضی از نامآوران کنونی موسیقی مانند استاد همایون خرم و ایرج خواجهامیری و بهرام نیاکان اعضای آن انجمن بودند . دردوران دبیرستان وي باوجود نمرات ممتاز در دروس فیزیک و طبیعی و ریاضی به پیشنهاد مرحوم پدرش جهت رفتن به وزارت امورخارجه و ضرورت انتخاب رشته سیاسی در دانشکده حقوق، رشته ادبی را برگزيد و ضمن آشنايی بیشتر با کلام ادیبان و شعرا و زبان عربی، به مرور با دریچهای از دنیای ادب و عرفان آشنا شد و به جهت تلاش وافر، در امتحانات نهایی شاگرد اول رشته ادبی در بین تمام دبیرستانهای تهران شد و از وزارت فرهنگ وقت نشان و مدال گرفت . انصراف از ادامه تحصيلات در فرانسه به جهت بيماري پدراستاد به لحاظ اخذ امتیاز رتبه اول در امتحانات نهایی دبیرستان حائز استفاده از بورس تحصیلی به هزینه دولت برای انجام تحصیلات تا مقطع دکترا در رشتههای روانشناسی یا فلسفه در کشور فرانسه شد، ولی در ادامه به جهت بیماری و بستری شدن پدر و ضرورت کمک به مادر و سرپرستي خواهر و برادر، از سفر به کشور فرانسه و استفاده از بورس تحصیلی منصرف و آماده شرکت در آزمون ورودی دانشکده حقوق و علوم سیاسی و اقتصادی دانشگاه تهران شد. برادر، نقاش چيرهدست وخواهر، نويسندهاستاد دارای برادر و خواهري بهنام مرتضی و مبعوثه بوده که هر کدام به ترتیب با یکدیگر و استاد، شش سال تفاوت سن دارند. در حال حاضر مرتضی، نقاشی بزرگ و چیره دست و با اخلاق و دارای کمالات بوده که با زبان هنر، همه جلوههای زشت و زیبای زندگی را به نقد و ترسیم در میآورد. وي تابلویی زیبا از چهره مرحوم مادر به نام انتظار، نقاشی كرده که زینتبخش سالن پذیرايی منزل استاد است. همچنين مبعوثه خواهر استاد (كه درحال حاضردر فرانسه اقامت دارد) نيز مهربان و انقلابی بوده، در رشته علوم تربیتی و تاریخ، تحصیلكرده و نویسنده کتاب (سپیده تا شام) بوده که حاوی گوشههایی از تاریخ انقلاب 1357 ایران است. استادكاتوزيان سال 1328 حين تحصيل در دانشکده حقوق دانشگاه تهران، سال اول با اساتید بزرگواری مانند مرحوم دکترسید علی شایگان که از یاران دکتر محمد مصدق و از فعالان جبهه ملی، تحصیلکرده فرانسه و استاد برجسته حقوق بینالملل بود، آشنا شد و به سخنرانیها و دروس آن مرحوم علاقه خاصی پيدا كرد. خداحافظی از مسابقات ورزشی در راستای سیر مسیر عدالت استاد در بيان خاطرهاي در اين زمينه ميفرمايد: در دانشکده حقوق کاپیتان تیم والیبال دانشکده بودم و بدین لحاظ موفقیت در مسابقات حذفی دانشکدههای دانشگاه تهران برای من و دانشکده حقوق اهمیتی بسیار داشت، روز مسابقه دکتر مصدق در مجلس شورای ملی سخنرانی داشت که آن سخنرانی از رادیو پخش میشد، بنده چنان محو شنیدن سخنان دکتر مصدق شده بودم که گذشت زمان را فراموش كردم، پس از پایان سخنرانی در وضعیتی که تیم دانشکده گیم اول بازی را باخته بود به دانشکده رسيدم و گیم دوم من به بازی رفتم ولی تلاش من هم حاصلي نبخشید و تیم در نهایت شکست خورد. به بیان خود استاد، خاطره شرمندگی آن تاکنون برایش باقی مانده است. وي به جهت فشار زندگی و فشردگی درسها و شيفتگی روزافزون به سخنانی که بوی صدق و مردانگی میداد و در راستای سیر بیشتر در مسیر عدالت، از آن به بعد برای همیشه از مسابقات ورزشی خداحافظی كرد . نزدیکي بیش از حد معمول كاتوزيان به استادان سنگلجی و امامیدر سال دوم دانشکده استاد با اساتید بزرگ دیگری مانند آیت ا... محمد سنگلجی، دکتر سید حسن امامی، دکتر کریم سنجابی (استاد حقوق اداری) و دکتر احمد متین دفتری (استاد آيین دادرسی مدنی) آشنا شد. كاتوزيان به آقايان سنگلجی و امامی بیش از حد معمول رابطه استاد و شاگردی نزدیک بود و بدین لحاظ یک نوع آمیزه استادی و دوستی بین آنان ایجاد و همین امرسبب شد که افکار و معلومات آن دو بزرگوار بیش از دیگراساتید، بر وجود استاد نفوذ، و تاثیرات بسیار بگذارد. یک سانتی متر شاخ بهتر از دو متر دم! استاد سنگلجی مردی خوشسخن که خشم و مهرش بیپرده و خالی از هرگونه استعاره بود و دنیايی از محبت و عشق به حق در وجودش جمع، و در حقیقت دارای عرفانی بیادعا بود. در هر نفس و گامی که بر میداشت به زبان حال می گفت: عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست، او از حرمان نعمت بینایی شکوه نمیکرد و راضی بود و جهان را ازآن خود میدانست و در پس سخنانش روحی بزرگ وبیآلایش نهفته بود و پشتوانه هر کلام شیرینی که میگفت، پند و اندرزی وجود داشت و سخنانش پر از حکمت و درسش شیرین و دلپذیر بود و سیمای مهربانش جاذبهای خاص داشت و با گذشت زمان، آدمی بیشتر به عمق سخنانش پی میبرد. وي جملهای معروف و پر از حکمت به دانشجویان خود داشت: فرزندان من بدانید که یک سانتیمتر شاخ بهتر از دو متر دم است، چرا که شاخ وسیله دفاع و حمله است ولی دم مزاحم حرکت، که استاد كاتوزيان از این سخن مرحوم سنگلجی بهره گرفته و آن را درجریان سخنرانی مراسم آغازین اتحادیه سراسری وکلای دادگستری کشور ( اسکودا ) در سال 1382 در مشهد بیان كرد و سبب شد تا اسکودا در اعلامیه پایانی به اتخاذ موضعی قاطعتر ترغیب شود و به قول وي به جای تکیه بر دم بیشتر بر شاخ تکیه کند. كاتوزيان وامدار تشویقها و مهربانیهای دکترسیدحسنامامی ازاساتید دیگر آن زمان كه به سبب آثارش، هنوز محبوب دانشجویان علم حقوق است، مرحوم دکترسیدحسنامامی بود که استاد كاتوزيان وامدار تشویقها و مهربانیهای ایشان بوده، (در آن زمان هنوزمجموعه کتب دوره حقوق مدنی توسط دکتر امامی به رشته تحریر در نیامده بود و کتاب درس شرح قانون مدنی مرحوم عدل منصورالسلطنه برای تدریس به دانشجویان ملاک تعیین شده بود)، ولی دکتر امامی سرکلاس مواد قانون مدنی را میخواند و تفسیرمیكرد، که این شیوه تدریس شخصیت و اصالت قانون را نشان میداد، و استاد بیان دراينباره ميگويد : این نوع تفسیر ادبی و منطقی قانون برای نوخاستگان علمحقوق امری ضروری و انکارناپذیر است، زیرا دانشجویان در مرحله نخست باید بدانند چه سرمایه و مستندی را در اختیار دارند تا در گامهای بعدی قادر باشند آن سرمایه را مرکب حرکت به سوی عدالت قرار دهند و استاد، از مرحوم دکتر سید حسن امامی بهعنوان پیشگام نهضت قانونگرايی در این شعبه حقوق نام میبرد و وي را مردی بلندنظر و مهربان توصیف میكند که در زمان حضورش در راهروهای دانشکده حقوق قدم میزد تا بیریا پاسخگوی سوالات دانشجویان حقوق باشد، و اینکه آن مرحوم در زمان حیاتش از تمام نفوذ و اعتبار خویش در دستگاههای دولتی به سود مستمندان و گرفتاران سیاسی و احتماعی بهره می گرفت و در حد کمال تواضع داشت و پیوسته در راه خیر گام بر میداشت . </FORM> <FORM method="post" name="form1" action="NewsDetails.aspx?newsid=37938"> واليباليستي كه پدر علم حقوق شد دکتر مسعود بوجاری بخش اول استاد فرزانه دکتر امیرناصر کاتوزیان در دومین روز ارديبهشتماه، پا به عرصه گیتی نهاد. به سبب سالروز تولد اين استاد فرزانه پیشاپیش تبریکات فراوان به ايشان و خانواده محترم، عرض میكنيم. از باب رعایت حق استاد بر شاگرد در امر تعلیم و احترام به پدر معنوی دانشآموختگان و دانشجویان علم حقوق، شمهای کوتاه از زندگی پر از حق و حقیقت وي را به همراه آخرین رهنمودهای ارزنده ایشان در باب استقرار عدالت در امر قضاوت و وکالت را به همه رهپویان طریق حقو عدالت تقدیم میكنيم. از كودكي ظلمستيزي در وجود وي نهادينه شددكتر اميرناصر كاتوزيان در روز دوم اردیبهشت 1310 مصادف با روز عید قربان در خانه کوچکی واقع در محله دردار تهران(كوچه آبشار و سه راه امين حضور) متولد شد. ابوالفضلخان، پدر ایشان، فردی مشهوربود كه به امر وکالت اشتغال داشت. امير ناصر در کودکی از محبت و عشق خانواده سیراب شد. به جهت توکل عجیب مادربزرگ وي (منورمطهری) به باریتعالی و ائمه اطهار و مخصوصا امام حسین(ع) و شنیدن شرح وقایع فاجعه کربلا، از همان کودکی نفرت از ظلم وحمایت از مظلوم بر عمق وجود و جان ایشان تاثیرات فراوان گذاشته و ظلمستیزی در تکوین شخصیت وي نهادینه شد. استاد از خاطره کشیدن چادر از سر مادربزرگش توسط مامورین رضاخان در سال 1314 و دیدن اشک و آه آن پیرزن بهعنوان نخستین برخورد با استبداد و خشونت در دوران کودکی یاد ميكند که در آن لحظه نفرت همه وجودش را فرا گرفته بود. با دانستن میتوان از دیگران ممتاز شداين استاد فرزانه از دوران کودکی با حفظ اشعار و ضربالمثلهای فارسی و مکالمه فیلمها حافظهاش را تقویت و آماده یادگیری شد. وي حس میکرد که با دانستن میتوان ممتاز از دیگران شد. همچنين صبر و درایت را از مادر خود آموخته بود و بدین سبب بود که به هنگام اخراج از دانشگاه و ایجاد انواع گرفتاری و آزارهای طاقتفرسای مادی و معنوی با ایمان و توکل به خدای الهامبخش و تأسی به آموختههای استقامت در کودکی، زبان به شکوه از سختی روزگار نگشود و حلم را پیشه كرد. سرپرستی انجمن موسیقی دبیرستانكاتوزيان در سال 1316 وارد کلاس اول دبستان شد. به لحاظ تیزهوشی، با موفقیت مقطع شش ساله دبستان را سپری و سپس مقطع شش ساله دبیرستان را در دبیرستان علمیه، واقع درکوچه پشت مسجدسپهسالار (مدرسه شهید مطهری که از دبیرستانهای معروف تهران بود) شروع به تحصیل كرد. در دوران دبیرستان در کنار موفقیتهای ورزشی، در رشته والیبال تا مقام قهرمانی در پایتخت و اخذ مدال ورزشی درجه اول پيشرفت. علاقه شدید به موسیقی و شناخت دستگاهها و گوشههای آواز ایرانی باعث شد كه سرپرستی انجمن موسیقی دبیرستان را برعهده گيرد که بعضی از نامآوران کنونی موسیقی مانند استاد همایون خرم و ایرج خواجهامیری و بهرام نیاکان اعضای آن انجمن بودند . دردوران دبیرستان وي باوجود نمرات ممتاز در دروس فیزیک و طبیعی و ریاضی به پیشنهاد مرحوم پدرش جهت رفتن به وزارت امورخارجه و ضرورت انتخاب رشته سیاسی در دانشکده حقوق، رشته ادبی را برگزيد و ضمن آشنايی بیشتر با کلام ادیبان و شعرا و زبان عربی، به مرور با دریچهای از دنیای ادب و عرفان آشنا شد و به جهت تلاش وافر، در امتحانات نهایی شاگرد اول رشته ادبی در بین تمام دبیرستانهای تهران شد و از وزارت فرهنگ وقت نشان و مدال گرفت . انصراف از ادامه تحصيلات در فرانسه به جهت بيماري پدراستاد به لحاظ اخذ امتیاز رتبه اول در امتحانات نهایی دبیرستان حائز استفاده از بورس تحصیلی به هزینه دولت برای انجام تحصیلات تا مقطع دکترا در رشتههای روانشناسی یا فلسفه در کشور فرانسه شد، ولی در ادامه به جهت بیماری و بستری شدن پدر و ضرورت کمک به مادر و سرپرستي خواهر و برادر، از سفر به کشور فرانسه و استفاده از بورس تحصیلی منصرف و آماده شرکت در آزمون ورودی دانشکده حقوق و علوم سیاسی و اقتصادی دانشگاه تهران شد. برادر، نقاش چيرهدست وخواهر، نويسندهاستاد دارای برادر و خواهري بهنام مرتضی و مبعوثه بوده که هر کدام به ترتیب با یکدیگر و استاد، شش سال تفاوت سن دارند. در حال حاضر مرتضی، نقاشی بزرگ و چیره دست و با اخلاق و دارای کمالات بوده که با زبان هنر، همه جلوههای زشت و زیبای زندگی را به نقد و ترسیم در میآورد. وي تابلویی زیبا از چهره مرحوم مادر به نام انتظار، نقاشی كرده که زینتبخش سالن پذیرايی منزل استاد است. همچنين مبعوثه خواهر استاد (كه درحال حاضردر فرانسه اقامت دارد) نيز مهربان و انقلابی بوده، در رشته علوم تربیتی و تاریخ، تحصیلكرده و نویسنده کتاب (سپیده تا شام) بوده که حاوی گوشههایی از تاریخ انقلاب 1357 ایران است. استادكاتوزيان سال 1328 حين تحصيل در دانشکده حقوق دانشگاه تهران، سال اول با اساتید بزرگواری مانند مرحوم دکترسید علی شایگان که از یاران دکتر محمد مصدق و از فعالان جبهه ملی، تحصیلکرده فرانسه و استاد برجسته حقوق بینالملل بود، آشنا شد و به سخنرانیها و دروس آن مرحوم علاقه خاصی پيدا كرد. خداحافظی از مسابقات ورزشی در راستای سیر مسیر عدالت استاد در بيان خاطرهاي در اين زمينه ميفرمايد: در دانشکده حقوق کاپیتان تیم والیبال دانشکده بودم و بدین لحاظ موفقیت در مسابقات حذفی دانشکدههای دانشگاه تهران برای من و دانشکده حقوق اهمیتی بسیار داشت، روز مسابقه دکتر مصدق در مجلس شورای ملی سخنرانی داشت که آن سخنرانی از رادیو پخش میشد، بنده چنان محو شنیدن سخنان دکتر مصدق شده بودم که گذشت زمان را فراموش كردم، پس از پایان سخنرانی در وضعیتی که تیم دانشکده گیم اول بازی را باخته بود به دانشکده رسيدم و گیم دوم من به بازی رفتم ولی تلاش من هم حاصلي نبخشید و تیم در نهایت شکست خورد. به بیان خود استاد، خاطره شرمندگی آن تاکنون برایش باقی مانده است. وي به جهت فشار زندگی و فشردگی درسها و شيفتگی روزافزون به سخنانی که بوی صدق و مردانگی میداد و در راستای سیر بیشتر در مسیر عدالت، از آن به بعد برای همیشه از مسابقات ورزشی خداحافظی كرد . نزدیکي بیش از حد معمول كاتوزيان به استادان سنگلجی و امامیدر سال دوم دانشکده استاد با اساتید بزرگ دیگری مانند آیت ا... محمد سنگلجی، دکتر سید حسن امامی، دکتر کریم سنجابی (استاد حقوق اداری) و دکتر احمد متین دفتری (استاد آيین دادرسی مدنی) آشنا شد. كاتوزيان به آقايان سنگلجی و امامی بیش از حد معمول رابطه استاد و شاگردی نزدیک بود و بدین لحاظ یک نوع آمیزه استادی و دوستی بین آنان ایجاد و همین امرسبب شد که افکار و معلومات آن دو بزرگوار بیش از دیگراساتید، بر وجود استاد نفوذ، و تاثیرات بسیار بگذارد. یک سانتی متر شاخ بهتر از دو متر دم! استاد سنگلجی مردی خوشسخن که خشم و مهرش بیپرده و خالی از هرگونه استعاره بود و دنیايی از محبت و عشق به حق در وجودش جمع، و در حقیقت دارای عرفانی بیادعا بود. در هر نفس و گامی که بر میداشت به زبان حال می گفت: عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست، او از حرمان نعمت بینایی شکوه نمیکرد و راضی بود و جهان را ازآن خود میدانست و در پس سخنانش روحی بزرگ وبیآلایش نهفته بود و پشتوانه هر کلام شیرینی که میگفت، پند و اندرزی وجود داشت و سخنانش پر از حکمت و درسش شیرین و دلپذیر بود و سیمای مهربانش جاذبهای خاص داشت و با گذشت زمان، آدمی بیشتر به عمق سخنانش پی میبرد. وي جملهای معروف و پر از حکمت به دانشجویان خود داشت: فرزندان من بدانید که یک سانتیمتر شاخ بهتر از دو متر دم است، چرا که شاخ وسیله دفاع و حمله است ولی دم مزاحم حرکت، که استاد كاتوزيان از این سخن مرحوم سنگلجی بهره گرفته و آن را درجریان سخنرانی مراسم آغازین اتحادیه سراسری وکلای دادگستری کشور ( اسکودا ) در سال 1382 در مشهد بیان كرد و سبب شد تا اسکودا در اعلامیه پایانی به اتخاذ موضعی قاطعتر ترغیب شود و به قول وي به جای تکیه بر دم بیشتر بر شاخ تکیه کند. كاتوزيان وامدار تشویقها و مهربانیهای دکترسیدحسنامامی ازاساتید دیگر آن زمان كه به سبب آثارش، هنوز محبوب دانشجویان علم حقوق است، مرحوم دکترسیدحسنامامی بود که استاد كاتوزيان وامدار تشویقها و مهربانیهای ایشان بوده، (در آن زمان هنوزمجموعه کتب دوره حقوق مدنی توسط دکتر امامی به رشته تحریر در نیامده بود و کتاب درس شرح قانون مدنی مرحوم عدل منصورالسلطنه برای تدریس به دانشجویان ملاک تعیین شده بود)، ولی دکتر امامی سرکلاس مواد قانون مدنی را میخواند و تفسیرمیكرد، که این شیوه تدریس شخصیت و اصالت قانون را نشان میداد، و استاد بیان دراينباره ميگويد : این نوع تفسیر ادبی و منطقی قانون برای نوخاستگان علمحقوق امری ضروری و انکارناپذیر است، زیرا دانشجویان در مرحله نخست باید بدانند چه سرمایه و مستندی را در اختیار دارند تا در گامهای بعدی قادر باشند آن سرمایه را مرکب حرکت به سوی عدالت قرار دهند و استاد، از مرحوم دکتر سید حسن امامی بهعنوان پیشگام نهضت قانونگرايی در این شعبه حقوق نام میبرد و وي را مردی بلندنظر و مهربان توصیف میكند که در زمان حضورش در راهروهای دانشکده حقوق قدم میزد تا بیریا پاسخگوی سوالات دانشجویان حقوق باشد، و اینکه آن مرحوم در زمان حیاتش از تمام نفوذ و اعتبار خویش در دستگاههای دولتی به سود مستمندان و گرفتاران سیاسی و احتماعی بهره می گرفت و در حد کمال تواضع داشت و پیوسته در راه خیر گام بر میداشت . <STYLE type="text"/css> .comtitle { width: 435px; height: 20px; background-color: #999999; color: #ffffff; font: 12px Tahoma; direction: rtl; text-align: right; padding-right: 5px; padding-top: 2px; } .vcm { width: 438px; height: auto; border: 1px solid #999999; margin-left: auto; margin-right: auto; } </STYLE> <SCRIPT type="text"/javascript> function setIframeHeight(iframeId) /** IMPORTANT: All framed documents *must* have a DOCTYPE applied **/ { var ifDoc, ifRef = document.getElementById(iframeId); try { ifDoc = ifRef.contentWindow.document.documentElement; } catch (e) { try { ifDoc = ifRef.contentDocument.documentElement; } catch (ee) { } } if (ifDoc) { ifRef.height = 1; ifRef.height = ifDoc.scrollHeight; /* For width resize, enable below. */ // ifRef.width = 1; // ifRef.width = ifDoc.scrollWidth; } } </SCRIPT> تعداد بازدید : 55 <!--<div class="blank"> --> لینک خبر : http://www.ghanoondaily.ir/?News_Id=37938 <SCRIPT type="text"/javascript> hide(); </SCRIPT> </FORM> <FORM encType="multipart"/form-data method="post" action="AddNews.aspx">
به بهانه دوم اردیبهشت سالروز تولد دکتر کاتوزیان
دکتر مسعود بوجاری وکیل دادگستری
بخش اولاستاد فرزانه دکتر امیرناصر کاتوزیان در دومین روز ارديبهشتماه، پا به عرصه گیتی نهاد. به سبب سالروز تولد اين استاد فرزانه پیشاپیش تبریکات فراوان به ايشان و خانواده محترم، عرض میكنيم. از باب رعایت حق استاد بر شاگرد در امر تعلیم و احترام به پدر معنوی دانشآموختگان و دانشجویان علم حقوق، شمهای کوتاه از زندگی پر از حق و حقیقت وي را به همراه آخرین رهنمودهای ارزنده ایشان در باب استقرار عدالت در امر قضاوت و وکالت را به همه رهپویان طریق حقو عدالت تقدیم میكنيم. از كودكي ظلمستيزي در وجود وي نهادينه شددكتر اميرناصر كاتوزيان در روز دوم اردیبهشت 1310 مصادف با روز عید قربان در خانه کوچکی واقع در محله دردار تهران(كوچه آبشار و سه راه امين حضور) متولد شد. ابوالفضلخان، پدر ایشان، فردی مشهوربود كه به امر وکالت اشتغال داشت. امير ناصر در کودکی از محبت و عشق خانواده سیراب شد. به جهت توکل عجیب مادربزرگ وي (منورمطهری) به باریتعالی و ائمه اطهار و مخصوصا امام حسین(ع) و شنیدن شرح وقایع فاجعه کربلا، از همان کودکی نفرت از ظلم وحمایت از مظلوم بر عمق وجود و جان ایشان تاثیرات فراوان گذاشته و ظلمستیزی در تکوین شخصیت وي نهادینه شد. استاد از خاطره کشیدن چادر از سر مادربزرگش توسط مامورین رضاخان در سال 1314 و دیدن اشک و آه آن پیرزن بهعنوان نخستین برخورد با استبداد و خشونت در دوران کودکی یاد ميكند که در آن لحظه نفرت همه وجودش را فرا گرفته بود. با دانستن میتوان از دیگران ممتاز شداين استاد فرزانه از دوران کودکی با حفظ اشعار و ضربالمثلهای فارسی و مکالمه فیلمها حافظهاش را تقویت و آماده یادگیری شد. وي حس میکرد که با دانستن میتوان ممتاز از دیگران شد. همچنين صبر و درایت را از مادر خود آموخته بود و بدین سبب بود که به هنگام اخراج از دانشگاه و ایجاد انواع گرفتاری و آزارهای طاقتفرسای مادی و معنوی با ایمان و توکل به خدای الهامبخش و تأسی به آموختههای استقامت در کودکی، زبان به شکوه از سختی روزگار نگشود و حلم را پیشه كرد. سرپرستی انجمن موسیقی دبیرستانكاتوزيان در سال 1316 وارد کلاس اول دبستان شد. به لحاظ تیزهوشی، با موفقیت مقطع شش ساله دبستان را سپری و سپس مقطع شش ساله دبیرستان را در دبیرستان علمیه، واقع درکوچه پشت مسجدسپهسالار (مدرسه شهید مطهری که از دبیرستانهای معروف تهران بود) شروع به تحصیل كرد. در دوران دبیرستان در کنار موفقیتهای ورزشی، در رشته والیبال تا مقام قهرمانی در پایتخت و اخذ مدال ورزشی درجه اول پيشرفت. علاقه شدید به موسیقی و شناخت دستگاهها و گوشههای آواز ایرانی باعث شد كه سرپرستی انجمن موسیقی دبیرستان را برعهده گيرد که بعضی از نامآوران کنونی موسیقی مانند استاد همایون خرم و ایرج خواجهامیری و بهرام نیاکان اعضای آن انجمن بودند . دردوران دبیرستان وي باوجود نمرات ممتاز در دروس فیزیک و طبیعی و ریاضی به پیشنهاد مرحوم پدرش جهت رفتن به وزارت امورخارجه و ضرورت انتخاب رشته سیاسی در دانشکده حقوق، رشته ادبی را برگزيد و ضمن آشنايی بیشتر با کلام ادیبان و شعرا و زبان عربی، به مرور با دریچهای از دنیای ادب و عرفان آشنا شد و به جهت تلاش وافر، در امتحانات نهایی شاگرد اول رشته ادبی در بین تمام دبیرستانهای تهران شد و از وزارت فرهنگ وقت نشان و مدال گرفت . انصراف از ادامه تحصيلات در فرانسه به جهت بيماري پدراستاد به لحاظ اخذ امتیاز رتبه اول در امتحانات نهایی دبیرستان حائز استفاده از بورس تحصیلی به هزینه دولت برای انجام تحصیلات تا مقطع دکترا در رشتههای روانشناسی یا فلسفه در کشور فرانسه شد، ولی در ادامه به جهت بیماری و بستری شدن پدر و ضرورت کمک به مادر و سرپرستي خواهر و برادر، از سفر به کشور فرانسه و استفاده از بورس تحصیلی منصرف و آماده شرکت در آزمون ورودی دانشکده حقوق و علوم سیاسی و اقتصادی دانشگاه تهران شد. برادر، نقاش چيرهدست وخواهر، نويسندهاستاد دارای برادر و خواهري بهنام مرتضی و مبعوثه بوده که هر کدام به ترتیب با یکدیگر و استاد، شش سال تفاوت سن دارند. در حال حاضر مرتضی، نقاشی بزرگ و چیره دست و با اخلاق و دارای کمالات بوده که با زبان هنر، همه جلوههای زشت و زیبای زندگی را به نقد و ترسیم در میآورد. وي تابلویی زیبا از چهره مرحوم مادر به نام انتظار، نقاشی كرده که زینتبخش سالن پذیرايی منزل استاد است. همچنين مبعوثه خواهر استاد (كه درحال حاضردر فرانسه اقامت دارد) نيز مهربان و انقلابی بوده، در رشته علوم تربیتی و تاریخ، تحصیلكرده و نویسنده کتاب (سپیده تا شام) بوده که حاوی گوشههایی از تاریخ انقلاب 1357 ایران است. استادكاتوزيان سال 1328 حين تحصيل در دانشکده حقوق دانشگاه تهران، سال اول با اساتید بزرگواری مانند مرحوم دکترسید علی شایگان که از یاران دکتر محمد مصدق و از فعالان جبهه ملی، تحصیلکرده فرانسه و استاد برجسته حقوق بینالملل بود، آشنا شد و به سخنرانیها و دروس آن مرحوم علاقه خاصی پيدا كرد. خداحافظی از مسابقات ورزشی در راستای سیر مسیر عدالت استاد در بيان خاطرهاي در اين زمينه ميفرمايد: در دانشکده حقوق کاپیتان تیم والیبال دانشکده بودم و بدین لحاظ موفقیت در مسابقات حذفی دانشکدههای دانشگاه تهران برای من و دانشکده حقوق اهمیتی بسیار داشت، روز مسابقه دکتر مصدق در مجلس شورای ملی سخنرانی داشت که آن سخنرانی از رادیو پخش میشد، بنده چنان محو شنیدن سخنان دکتر مصدق شده بودم که گذشت زمان را فراموش كردم، پس از پایان سخنرانی در وضعیتی که تیم دانشکده گیم اول بازی را باخته بود به دانشکده رسيدم و گیم دوم من به بازی رفتم ولی تلاش من هم حاصلي نبخشید و تیم در نهایت شکست خورد. به بیان خود استاد، خاطره شرمندگی آن تاکنون برایش باقی مانده است. وي به جهت فشار زندگی و فشردگی درسها و شيفتگی روزافزون به سخنانی که بوی صدق و مردانگی میداد و در راستای سیر بیشتر در مسیر عدالت، از آن به بعد برای همیشه از مسابقات ورزشی خداحافظی كرد . نزدیکي بیش از حد معمول كاتوزيان به استادان سنگلجی و امامیدر سال دوم دانشکده استاد با اساتید بزرگ دیگری مانند آیت ا... محمد سنگلجی، دکتر سید حسن امامی، دکتر کریم سنجابی (استاد حقوق اداری) و دکتر احمد متین دفتری (استاد آيین دادرسی مدنی) آشنا شد. كاتوزيان به آقايان سنگلجی و امامی بیش از حد معمول رابطه استاد و شاگردی نزدیک بود و بدین لحاظ یک نوع آمیزه استادی و دوستی بین آنان ایجاد و همین امرسبب شد که افکار و معلومات آن دو بزرگوار بیش از دیگراساتید، بر وجود استاد نفوذ، و تاثیرات بسیار بگذارد. یک سانتی متر شاخ بهتر از دو متر دم! استاد سنگلجی مردی خوشسخن که خشم و مهرش بیپرده و خالی از هرگونه استعاره بود و دنیايی از محبت و عشق به حق در وجودش جمع، و در حقیقت دارای عرفانی بیادعا بود. در هر نفس و گامی که بر میداشت به زبان حال می گفت: عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست، او از حرمان نعمت بینایی شکوه نمیکرد و راضی بود و جهان را ازآن خود میدانست و در پس سخنانش روحی بزرگ وبیآلایش نهفته بود و پشتوانه هر کلام شیرینی که میگفت، پند و اندرزی وجود داشت و سخنانش پر از حکمت و درسش شیرین و دلپذیر بود و سیمای مهربانش جاذبهای خاص داشت و با گذشت زمان، آدمی بیشتر به عمق سخنانش پی میبرد. وي جملهای معروف و پر از حکمت به دانشجویان خود داشت: فرزندان من بدانید که یک سانتیمتر شاخ بهتر از دو متر دم است، چرا که شاخ وسیله دفاع و حمله است ولی دم مزاحم حرکت، که استاد كاتوزيان از این سخن مرحوم سنگلجی بهره گرفته و آن را درجریان سخنرانی مراسم آغازین اتحادیه سراسری وکلای دادگستری کشور ( اسکودا ) در سال 1382 در مشهد بیان كرد و سبب شد تا اسکودا در اعلامیه پایانی به اتخاذ موضعی قاطعتر ترغیب شود و به قول وي به جای تکیه بر دم بیشتر بر شاخ تکیه کند. كاتوزيان وامدار تشویقها و مهربانیهای دکترسیدحسنامامی ازاساتید دیگر آن زمان كه به سبب آثارش، هنوز محبوب دانشجویان علم حقوق است، مرحوم دکترسیدحسنامامی بود که استاد كاتوزيان وامدار تشویقها و مهربانیهای ایشان بوده، (در آن زمان هنوزمجموعه کتب دوره حقوق مدنی توسط دکتر امامی به رشته تحریر در نیامده بود و کتاب درس شرح قانون مدنی مرحوم عدل منصورالسلطنه برای تدریس به دانشجویان ملاک تعیین شده بود)، ولی دکتر امامی سرکلاس مواد قانون مدنی را میخواند و تفسیرمیكرد، که این شیوه تدریس شخصیت و اصالت قانون را نشان میداد، و استاد بیان دراينباره ميگويد : این نوع تفسیر ادبی و منطقی قانون برای نوخاستگان علمحقوق امری ضروری و انکارناپذیر است، زیرا دانشجویان در مرحله نخست باید بدانند چه سرمایه و مستندی را در اختیار دارند تا در گامهای بعدی قادر باشند آن سرمایه را مرکب حرکت به سوی عدالت قرار دهند و استاد، از مرحوم دکتر سید حسن امامی بهعنوان پیشگام نهضت قانونگرايی در این شعبه حقوق نام میبرد و وي را مردی بلندنظر و مهربان توصیف میكند که در زمان حضورش در راهروهای دانشکده حقوق قدم میزد تا بیریا پاسخگوی سوالات دانشجویان حقوق باشد، و اینکه آن مرحوم در زمان حیاتش از تمام نفوذ و اعتبار خویش در دستگاههای دولتی به سود مستمندان و گرفتاران سیاسی و احتماعی بهره می گرفت و در حد کمال تواضع داشت و پیوسته در راه خیر گام بر میداشت .