سیامک یوسفی وکیل دادگستری
و دبیر کمیسیون جوانان کانون وکلای دادگستری مرکز
با پايان يافتن بيست و هشتمين دوره انتخابات كانون وكلاي دادگستري مركز و مشخص شدن منتخبين وكلاي دادگستري براي تصدي 2ساله كرسي (ماده 4 لايحه قانوني استقلال كانون وكلاي دادگستري مصوب 1333 ) هيات مديره كانون وكلاي دادگستري مركز ، زمان آن فرا رسيده هيات مديره منتخب كه از 26/1/1392 فعاليتهاي قانوني خويش را وفق ماده 6 لايحه قانوني استقلال كانون وكلاي دادگستري مصوب 1333 آغاز خواهد نمود ، نسبت به تعيين اعضا هيات رئيسه ( رئيس و دو نفر نواب رئيس) ، بازرسين( دونفر)و منشيان هيئت مديره (دونفر) و اعضا دادسرا و دادگاه انتظامي وكلا و كميسيون هاي كانون وكلاي دادگستري با دقت نظر ويژه اقدام نمايد ، البته در گام نخست هيات مديره محترم با تشكيل جلسه به انتخاب هيات رئيسه اقدام خواهد نمود ،( مواد 17،18و19آئين نامه لايحه قانون استقلال كانون وكلا دادگستري مصوب آذر ماه 1334) ، وفق ماده 17 آئين نامه فوق الاشعار رياست اين جلسه رياست سني خواهد بود و مسن ترين عضو هيات مديره رياست جلسه را عهدار خواهد بود و دو نفر از جوانترين اعضا بعنوان منشي جلسه موقتا" اداره جلسات را عهده دار خواهند بود.
نحوه انتخاب اعضا شعب دادگاه ، دادسرا و كميسيونها از اهميت ويژه اي برخوردار است ، زيرا اگر كانون را پيكره واحدي بدانيم، اين بخشها بعنوان اعضاء تشكيل دهنده اين پيكره محسوب خواهند شد ،كه نقصان در عملكرد هر يك از اين اعضا تشكيل دهنده ، موجب آسيب جدي خواهد گرديدو نتيجه آن هم در كوتاه مدت و هم در بلند مدت عملكرد كانون وكلا را خدشه دار و دچار نقيصه خواهدنمود، در طي دوره هاي مختلف هيات مديره ، شاهد نقائصي درنحوه انتخاب و مديريت اين بخشها بوده ايم ،كه اوج اين ايرادات دردوره اخير هيات مديره (بيست و هفتمين دوره هيات مديره) مشاهده گرديد ، البته هدف از بيان اين موضوعات در اين زمان پر اهميت براي كانون وكلا ، صرفا" آسيب شناسي موضوع و جلوگيري از بروز مشكلات جدي تر مي باشد و ضمن احترام به كليه همكاران و اساتيد كه در تمام دوره ها به عنوان نمايندگان منتخب وكلا عهده دار اين مسئوليت خطير بوده اند و همچنين قدرداني از اين عزيزان ، بعنوان عضوي از اعضا كانون وكلاي دادگستري كه سابقه همكاري در بخشهاي مختلف كانون وكلا را داشته ، با توجه به مشاهدات و تجربيات صرفا" به بيان دغدغه هاي خويش و همكاران عزيز در اين مجال خواهم پرداخت .
آنچه واضح و مبرهن مي باشد ، تنها كميسيون كانون وكلاي دادگستري كه در ماده 35 آئين نامه لايحه قانوني استقلال كانون وكلاي دادگستري مصوب آذر ماه 1334 از آن نام برده شده است و تعداد اعضا و شرايط عضويت در آن نيز درقانون مورد اشاره قرار گرفته است كميسيون كارآموزي مي باشد ، كه داراي 5 عضو كه" مي بايست از بين وكلاي حائز شرايط عضويت در هيات مديره مي باشند از بين اعضا هيات مديره و يا خارج از اعضاء هيات مديره يا بطور مختلط از طرف هيات مديره تعيين مي شود " مي باشد ، لازم به ذكر است كه از زمان تصويب اين آيين نامه تا كنون بدليل تغييرات عديده در مقررات و نحوه پذيرش و البته افزايش تعداد وكلاي دادگستري و به اقتضاي زمان ، نه تنها تعداد اعضا كميسيون كارآموزي افزايش يافته ، بلكه تعداد كميسيون هاي كانون وكلاي دادگستري نيز با توجه به نياز هاي جامعه وكالت افزايش يافته است ، تا جائيكه اين كميسيونها از يك كميسيون در سال 1334 به 22 كميسيون در سال 1393 ( به استناد ليست اعلامي درسايت كانون وكلاي دادگستري مركز) افزايش يافته است ، البته بالا رفتن كميت و افزايش تعداد كميسيون هاي كانون وكلاي دادگستري مركز به هيچ عنوان با ارتقاء كيفيت اين كميسيون ها هماهنگ نبوده است ، كم اهميت شمردن كميسيون هاي كانون وكلاي دادگستري نه تنها نوعي بي انگيزگي و بي رغبتي در اعضاء فعال و دلسوز كميسيون ها و علاقه مند به كانون وكلا را موجب شده است ، بلكه لطمه سنگيني در بلند مدت به كانون وكلاي دادگستري وارد خواهد نمود . اين موضوع را بايد پذيرفت كه هيات مديره محترم امكان انجام همه امور مربوط به وكلا را در مدت زمان كوتاه مسئوليت ، به تنهايي نخواهد داشت ، اگر به فلسفه وجودي كميسيون هاي كانون وكلا اندكي توجه شود ، دقيقا"مشخص مي گردد كه اين كميسيون ها بعنوان بازوان هيات مديره در اداره امور كانون وكلا و در جهت بررسي مشكلات همكاران و ارائه طرح و برنامه به هيات مديره محترم در راستاي برطرف نمودن اين مشكلات و انجام هرچه بهتر وظايف قانوني خويش( هيات مديره) محسوب گرديده اند . البته اين موضوع در خصوص برخي كميسيون ها چنان مغفول مانده كه صرفا"از آنان جزء نامي در ليست كميسيون ها باقي نمانده است .
هيات مديره محترم در دوره هاي اخير با توجه به احساس نياز به وجود كميسيون هاي جديد براي اداره بهتر كانون وكلاي دادگستري و حركت در جهت انجام وظايف قانوني خويش ( ماده 6 لايحه قانوني استقلال كانون وكلاي دادگستري مصوب 1333)كميسيون هاي جديدي را مصوب و تشكيل داده است ، صرف نظر از اينكه وجود چنين كميسيون هايي اصولا" براي اين منظور نياز بوده يا خير ؟ و آيا اجراي وظايف محوله به اين كميسيونها تداخل در وظايف ساير كميسونها ايجاد مي نمايد يا خير ؟! تشكيل چنين كميسيون هايي بدون تصويب آيين نامه و شرح وظايف امري كاملا" مذموم خواهد بودو قطعا"هيات مديره را در نيل به اهداف خويش دچارنقصان خواهد نمود .
از 22 كميسيون كانون وكلا ، معدود كميسيون هايي هستند كه داراي شرح وظايف و آئين نامه مصوب هيات مديره مي باشندو همين موضوع يكي از دلايل تداخل در فعاليتهاي كميسيون ها و موازي كاري گرديده است .
بنظر مي رسد با توجه به اهميت موضوع ، هيات مديره محترم در اين دوره مي بايست با دقت بيشتري به موضوع عملكرد كميسيون ها در دوره هاي گذشته و نحوه انتخاب اعضاء توجه نمايد ، همچنين لازم است علاوه بر دقت نظر در انتخاب اعضاء كميسيونها،در شيوه بهره برداري از پتانسيل هاي كميسيون هاي كانون وكلا بازنگري گردد .
بدين منظور فهرست وار برخي از اين موضوعات كه از اهميت ويژه اي برخوردار مي باشد بيان مي گردد و اميد است مورد توجه قرار گيرد تا كليه همكاران محترم و بويژه همكاران جوان كه بصورت مستقيم از نحوه سياست گذاري هاي خرد وكلان كانون وكلاي دادگستري مركز بهره مند مي گردند ، با كم اهميت شمرده شدن اين موضوع و سليقه اي عمل نمودن در انتخاب اعضاء كميسيون ها متضرر نگردند و مشتاقانه امور صنفي خويش را پيگيري نمايند . در اينخصوص لازم است :
1 . در راستاي آسيب شناسي موضوع عملكرد كميسيونها و انتخاب اعضاء جديد كميسيونها ، هيئت مديره محترم پيش از انتخاب اعضاء ، اقدام به برگزاري جلسه مشترك با دبيران كميسيون ها نموده و با ارتباط مستقيم و بصورت رسمي از ديدگاههاي اين همكاران محترم و نقطه نظرات ايشان در انتخاب اعضاء جديد استفاده نمايد .
2. باتشكيل كار گروه ويژه اي اقدام به بررسي شرح وظايف و آئين نامه هاي كميسيون هاي مختلف كانون وكلا نموده و پس از ارائه نظر اين كارگروه ويژه ، اقدام به تصويب شرح وظايف و آئين نامه كميسيون ها در هيات مديره نموده تا از اين طريق از موازي كاري و انجام امور خارج از شرح وظايف كميسيون ها ممانعت نمايد .
3. مسئله بسيار مهم ديگر انتخاب رابطين هيات مديره محترم با هريك از كميسيون ها مي باشد كه لازم مي باشد مورد توجه ويژه قرارگيرد ، رابط كميسيون ميبايست حداقل هر يك ماه درجلسات كميسيون مربوطه شركت نمايد تا از جزئيات فعاليت همكاران خود در كميسيون مورد نظر مطلع و گزارش آن را در هيات مديره محترم منعكس نمايد و با طرح پيشنهادهاي كميسيون مورد نظر ، هيات مديره محترم را در تصميم گيري در خصوص موضوع مطروحه ياري نمايد .
4. اگر كميسيون هاي كانون وكلا ملزم به ارائه گزارش سه ماهه بصورت مكتوب به هيات مديره و انعكاس آن در جلسات هيات مديره و نهايتا" ضبط اين گزارشات در سوابق گردند ، قطعا"اين گزارشات درآينده و در دوره هاي بعد ، همكاران محترم را درتصميم گيري ها ياري خواهد نمود .
5. هيات مديره محترم مي بايست براي تعيين تعداد اعضاء بررسي بيشتري نمايد ، بالا بودن تعداد اعضاء براساس تجربيات گذشته نه تنها موجبات ارتقاء كار كميسيون ها نخواهد گرديد ، بلكه اسباب وقفه دركاركميسيونها را نيز فراهم مي نمايد ، بطور مثال مگرميتوان به بهانه افزايش تعدادكانديداهاي عضويت در هيات مديره تعداد منتخبين را از 18 به 50 نفر افزايش داد ؟! اينكه تعداد اعضاء كميسيون ها بر اساس افزايش متقاضي بدون بررسي به ناگاه بطور مثال از 7 نفر در دوره بيست وپنجم به 44 نفر در دوره بيست و هفتم (درخصوص كميسيوني خاص)افزايش يابد به هيچ عنوان منطقي بنظر نمي رسد !! اين موضوع تبعات سوء مختص خود را بدنبال خواهد داشت ، زيرا به اين ترتيب و بدليل عدم حضور تعداد زيادي از اعضاء قاعدتا"معدود جلساتي را ميتوان مشاهده نمود كه با اكثريت تعيين شده رسميت يابد و بالتبع تصميم گيري از لحاظ دمكراتيك و البته قانوني دچارنقيصه ميگردد و البته موجب اختلاف نظرات عديده ، تشدد آراء و در نهايت عدم امكان تصميم گيري خواهد بود. محدوديت در محل تشكيل جلسات در كانون وكلا نيز مشكل ديگر بالا بودن تعداد اعضاء كميسيون ها مي باشد ، با اندكي توجه و بازديد از اتاقهاي متعلق به كميسيون ها مشاهده مي گردد ، مجهز ترين اتاق در ساختمان كانون وكلا تنها 15 نفر ظرفيت را دارا مي باشد ، بدين ترتيب انتخاب كميسيونهايي با تعداد اعضايي بيش از امكانات موجود ،كاملا" غير منطقي مي باشد !
اين در حالي است كه تعداد كميسيون هاي بيش از 15 نفر در اين دوره مشكلات عديده اي را فراهم نمود كه همكاران محترم واعضا كميسيون هاي كانون وكلا در اين دوره قطعا" اين موضوع را تاييد خواهند نمود .
6. علاوه برتعداد اعضا موضوع ديگري كه لازم است مورد توجه قرارگيرد ، جلوگيري از انحصاري بودن برخي از كميسيون هاي كانون وكلا مي باشد ، خوشبختانه تعداد وكلاي فرهيخته و علاقه مند به امور داخلي كانون دركانون وكلاي دادگستري كم نيست ، با بررسي اسامي كميسيون ها مشاهده مي گردد ، برخي از كميسيون ها در انحصار بعضي همكاران مي باشد و البته اين موضوع كاملا"بي ارتباط با توانايي هاي اين عزيزان مي باشد ، زيرا اين همكاران محترم بدليل مشغله زياد در حرفه وكالت و يا دانشگاه حتي امكان شركت در جلسات را نيز ندارند و حتي اين عملكرد ضعيف و غير مسئولانه ، خللي در حضور اين همكاران محترم و انتخاب مجدد آنان هم ندارد !
7. بنظر ميرسد با تعيين شرايط عمومي و اختصاصي براي كميسيون هاي كانون وكلا از سوي هيات مديره محترم ، شرايط مناسب تري براي انتخاب اعضا فراهم خواهد گرديد ، ممكن است اين موضوع مطرح گرددكه همه افرادي كه موفق به اخذ پروانه وكالت مي گردند شايستگي عضويت دركميسيونهاي كانون وكلا را خواهند داشت ، كه البته اين استدلال منطبق با واقع نمي باشد ، زيرا انجام برخي از فعاليت هاي حرفه اي نياز به وجود شرايط خاص دارد ، بطور مثال ممنوعيت قيد عنوان مشاور حقوقي در كارت و سربرگ وكلاي محترم دادگستري بدون داشتن ده سال سابقه وكالت و يا شرايط مندرج در ماده 35 آئين نامه لايحه قانوني استقلال كانون وكلاي دادگستري مصوب آذر ماه 1334 در خصوص عضويت در كميسيون كارآموزي ، بدين ترتيب صرفا"اخذ پروانه وكالت موجبات احراز شرايط عضويت در كميسيون ها را فراهم نخواهد نمود ، برخي از كميسيون هاي كانون وكلا بدليل ارتباط مستقيم با كانونهاي ديگر كشورهاي دنيا ، نياز به احراز شرايطي خاص دارند ، بطور مثال تسلط كامل به يكي از زبانهاي خارجي ( انگليسي ، فرانسه ) ،اعضا چنين كميسيونهايي بدون تسلط به زبان انگليسي يا فرانسه چگونه امكان رايزني و تعامل با ساير كانون هاي كشورهاي خارجي را خواهند داشت ؟! تبعا" بدين ترتيب عملكرد چنين كميسيون هايي دچار تزلزل خواهد گرديد و يا كميسيونهايي كه با امر آموزش وكلا و كارآموزان ارتباط دارند مي بايست اعضايي آشنا با امر آموزش و البته داراي تجربه در اين امور را درعضويت خود داشته باشند . صرف نظر از اين شرايط اختصاصي بطور مثال داشتن حداقل 5 سال سابقه وكالت پايه يك دادگستري براي عضويت در كليه كميسيون ها ، همانند برخي از بخشهاي كانون كه وجود تجربه كاري در حرفه وكالت را از جمله شرايط اساسي و اوليه خود محسوب مي نمايد ( بطور مثال اداره معاضدت كانون وكلاي دادگستري ) مي بايست الزامي گردد ، زيرا تجربه و آشنايي با امور كانون وكلا و مشكلات همكاران محترم از جمله شرايط اساسي عضويت در كميسيون هاي كانون وكلا محسوب ميگردد كه دارا بودن اين مهم با سابقه كم بنظر دور از ذهن خواهد بود .
8. شايسته است هيات مديره محترم با ورود اعضا جوان دركنار معمرين و اساتيد بزرگوار مقدمات همكاري جوانان با كانون وكلاي دادگستري دركميسيون هاي مهم از جمله كميسيون كارآموزي كانون را فراهم نمايد ، تا بدين ترتيب شرايط براي انتقال تجربيات معمرين و اساتيد حرفه وكالت به جوانان فراهم گردد .
9. بررسي رزومه همكاران متقاضي براي عضويت در كميسيون هاي كانون وكلا و سابقه همكاري اين متقاضيان در گذشته با كانون وكلا و احراز ميزان علاقه مندي به انجام امور صنفي و صرف وقت براي انجام اين اموركه كاملا "افتخاري مي باشد .
در پايان بنظر ميرسد تنها راه استحكام كانون وكلاي دادگستري و حفظ استقلال آن ، توجه بيشتر به امور داخلي كانون مي باشد ، زيرا اگر اركان تشكيل دهنده كانون با قدرت عمل نمايند و مشكلات همكاران هر چند كوچك دركانون وكلا مرتفع گردد،قطعا"ميزان علاقه مندي وكلاي محترم دادگستري از خانه خود بيشتر خواهد شد و با جذب همكاران محترم ، ديگر شاهد كانون وكلاي قدرتمند خواهيم بودكه نه تنها مورد بي مهري اعضا خود قرار نخواهد گرفت ، بلكه با قدرت و حمايت اعضاي خانه وكالت از استقلال خويش دفاع خواهد نمود ، بنظر دليل اين هجمه ها را بيش از آنكه ناشي از عوامل خارجي بدانيم مي بايست در داخل كانون جستجو نماييم .
ناصر خسرو چه زيبا سروده است :
ناگه زكمين گاه يكي سخت كماني تيري ز قضاي بد بگشاد بر او راست
بر بال عقاب آمد آن تير جگر سوز وز عرش مر او را به سوي خاك فرو كاست
بر خاك بيافتاد و بغلتيد چو ماهي آنگاه پر خويش ، گشود از چپ و از راست
گفتا عجب است اينكه ز چوبي و ز آهن اين تيزي و تندي و پريدن ز كجا خاست
بر تير نظر كرد و پر خويش بر آن ديد گفتا زكه ناليم كه "از ماست كه بر ماست"