یادداشتی از اویس حامد توسّلی
عضو کانون وکلای دادگستری مرکز و کارشناس ارشد حقوق بین الملل
یک بانوی جوان اهل سنّت در سیستان و بلوچستان به مقام فرمانداری می رسد. این محتوای خبری بود که چندی پیش در صفحه ی نخست روزنامه ی شرق درج گشت و توجّه برخی از فعّالین اجتماعی را به خود جلب نمود و از چند منظر گوناگون قابل توجّه و تعمّق می باشد.
نخست آنکه انتخاب سرکار خانم حمیرا ریگی به این مقام از سویی نشانگر کمرنگ شدن نگاه مرد سالارانه ی مردم یکی از مرد سالار ترین نواحی کشور می باشد و از سوی دیگر بیان گر این نکته است که حکومت در معنای عام و مسئولین وزارت کشور در دولت تدبیر و امید به این موضوع واقف شده اند که سهم زنان در مدیریت کلان کشور بسیار اندک بوده و لازم است به بانوان فرصت های مدیریتی بیشتری تعلّق گیرد چراکه وضعیت اجتماعی امروز زنان ایران به گونه ای می باشد که دیگر نمی توان آنان را نادیده و یا دست کم گرفت. لذا این انتخاب شایسته را می توان مطابق با اصول بیستم و بیست و یکم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و در راستای رفع تبعیض جنسیتی قلمداد نمود.
دوّم آنکه این فرماندار جدید از هم میهنان اهل سنّت بوده و به احتمال قریب به یقین حنفی مذهب می باشند. از اینرو می توان نتیجه گرفت این انتخاب گامی مهم در راستای مبارزه با تبعیض مذهبی نیز می باشد. همان طور که می دانیم اهل سنّت به چهار گروه اصلی تقسیم می گردند که عبارتند از حنفی، شافعی، مالکی و حنبلی. هم میهنان اهل سنّت ما در ایران عمدتاً یا حنفی مذهب بوده و یا شافعی اند. به عبارتی مذهب حنفی بیشتر در شرق کشور رواج داشته و مذهی شافعی در غرب میهنمان پیروانی دارد. امّا آنچه مهم است ذکر این نکته می باشد که بر اساس اصل دوازدهم قانون اساسی پیروان کلیه مذاهب فوق الذکر از حقوق کامل و برابر با هم وطنان شیعه مذهب خود بهره مند می باشند. به علاوه بر اساس اصل نوزدهم قانون اساسی کلیه ی مردم ایران از حقوق برابر و مساوی برخوردار بوده و نمی توان به بهانه هایی نظیر دین و مذهب میان مردم تمایز قائل شد. نتیجتاً همان طور که یک مسلمانِ شیعه مذهب می تواند در این سرزمین رشد یابد، باید امکان رشد و تعالی زرتشتیان، یهودیان، مسیحیان واهل سنّت نیز به طور کامل مهیا باشد.
سوّمین نکته ای که از این انتخاب به ذهن می رسد توجّه به جوان گرایی است. در شرایطی که اکثریت کشور را جوانان تشکیل می دهند امّا بعضاً شاهد هستیم برخی از مشاغل برای سال ها و حتّی بیش از یک دهه بدون کوچک ترین تغییری در اختیار افرادی کاملاً مسن قرار می گیرد و همین امر سدی است بر سر راه نوزایی و نواندیشی. از اینرو انتخاب این فیزیوتراپیست جوان می تواند نوید حرکت به سوی جوان گرایی را نیز با خود به همراه داشته باشد.
چهارمین برداشتی که می توان از این انتخاب نمود بحث آشتی ملّی است. همان طور که از نام خانوادگی این بانوی فرهیخته هویداست، از طایفه ی ریگی می باشد. طایفه ای که یکی از اعضای آن پیشتر به سبب برخی اقدامات خلاف قانون مورد غضب حاکمیت واقع گشت. اگرچه ممکن است میان این فرماندار جدید و آن ریگی قرابت نسبی یا سببی نزدیک و یا حتّی دوری موجود نباشد امّا به هر حال احتمالاً از یک عشیره و طایفه می باشند. در گذشته اگر یکی از اعضای خانواده ی شخصی جزو مخالفین نظام محسوب می شد، دست یابی آن شخص به مقامات عالی سیاسی صد چندان سخت و دشوار می گشت امّا امروزه گویی این معضل نیز در حال رخت بستن بوده و گناه هر فردی به پای خودش نوشته شده و خوشبختانه اقوام و آشنایان در مظان اتهام قرار نمی گیرند. بنابراین این امر را نیز می توان به فال نیک گرفت.
امّا جدای از تمامی اتفاقات خوشایند فوق که حکایت از رفع تدریجی تبعیضات مذهبی و جنسی دارد، باید تلاش نمود تا هر چه سریعتر از این استان پهناور و غنی فقر زدایی گردد. برابر با اصل چهل و هشتم قانون اساسی " در بهره برداری از منابع طبیعی و استفاده از درآمد های ملّی در سطح استان ها و توزیع فعّالیت های اقتصادی میان استان ها و مناطق مختلف کشور، نباید تبعیض در کار باشد. به طوری که هر منطقه فراخور نیاز ها و استعداد رشد خود، سرمایه و امکانات لازم را در دسترس داشته باشد." با وجود این اصل مترقی در قانون اساسی کشورمان، همگان شاهد هستیم که فاصله ای عمیق میان برخی استان ها نظیر تهران، اصفهان، فارس و خراسان با برخی دیگر از استان ها نظیر سیستان و بلوچستان وجود دارد. چنانچه به شاخص های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در کل کشور بنگریم، متاسفانه استان سیستان و بلوچستان با وجود دارا بودن پتانسیل بسیار بالا برای رشد و توسعه، اکثراً در قعر جداول کشور دیده می شود.
اگرچه در دهه های اخیر شعار محرومیت زدایی از برخی نقاط کشور بارها به گوش رسیده است امّا در عمل بسیاری از نقاط محروم کشور از کاروان توسعه ی ملّی به شدّت عقب افتاده اند. امید است با تحوّلات مثبتی که اخیراً در این نقطه از کشور به وقوع پیوسته، هر چه سریعتر شاهد توسعه ی روزافزون این تکه از سرزمین مادری نیز باشیم.
فروردین 1393 خورشیدی