سرپرست امور اجتماعی انجمن حمایت از خانواده زندانیان مرکز:
گروهی از زنان زندانی، شوهر دارند که آنها نیز یا در زندانهای دیگر هستند و یا بدسرپرست بوده و شوهرشان بعد از رفتن زن به زندان، خانواده و فرزندان را رها میکند. درصدی از زنان زندانی نیز خودشان سرپرست خانواده هستند.
سرپرست امور اجتماعی انجمن حمایت از خانواده زندانیان مرکز در خصوص تاریخچه ایجاد این انجمن اظهار داشت: انجمن حمایت از زندانیان سال 1320 بر اساس پیشنهاد وزیر دادگستری وقت به هیئت دولت شکل گرفت. بر اساس اساسنامه انجمن مقرر شد که این انجمن به سه موضوع رسیدگی کند: کمک به خانواده زندانیان، کمک به زندان و کمک به زندانی. این اساسنامه توسط هیئت وزیران وقت مصوب شد و منابع مالیای را برای انجمن در نظر گرفتند؛ مثلاً از صدور پاسپورت، صدور گواهینامه، ساخت پلاک اتومبیلهای شهربانی و... درصدی به انجمن تعلق میگرفت، اما به دلیل اینکه این منابع مصوبه هیئت وزیران را داشت، به مرور زمان از بین رفت؛ بهگونهای که بعد از انقلاب دیگر این منابع در اختیار انجمنها قرار نمیگرفت.
عباس سنگانیان در گفتگو با خبرنگار مهرخانه، با بیان این تاریخچه، افزود: نوک پیکان حمایتی انجمن به طرف خانوادههای زندانی است؛ چراکه خانوادهها با زندانیشدن سرپرست خانواده در جامعه رها میشوند. به همین دلیل خانوادههاهی زندانی میتوانند به دفاتر مددکاری که در زندانها مستقر هستند مراجعه کنند. این دفاتر نیازمندی و مشکلات خانوادههای زندانیان را بررسی کرده و پرونده حمایتی برای آنها تشکیل میدهند و پرونده را به مرکز میفرستند.
ارائه خدمات مادی و معنوی به خانوادههای زندانیان
وی درباره خدمات انجمن تشریح کرد: خدمات انجمن به 2 دسته تقسیم میشود: 1) خدمات مادی؛ شامل کمک هزینه معیشتی، کمکهزینه درمان، کمکهزینه تحصیلی، کمکهزینه اجارهبها، کمکهزینه تهیه جهیزیه، کمکهزینه تعمیر و بازسازی محل سکونت خانوادهها و ... و 2) خدمات معنوی؛ شامل توانمندسازی خانوادهها، ارائه خدمات معاضدتی حقوقی و قضائی، ارائه مشاورههای فردی و اجتماعی، برگزاری اردوهای تفریحی برای فرزندان زندانی، جشنهای مناسبتی و ارائه جوایز به دانشآموزان برتر که در شرایطی که پدرانشان در زندان هستند توانستهاند ادامه تحصیل داده و به مدارج بالا برسند.
تأمین سرپناه؛ مشکل اصلی خانوادههای زندانیان
سرپرست امور اجتماعی انجمن حمایت از خانواده زندانیان مرکز ادامه داد: مشکل اصلی خانوادههای زندانیان، مسکن است که البته میتوان گفت مشکل اصلی جامعه ماست. وقتی سرپرست یک خانواده به زندان میرود، مهمترین ضربه به وضعیت اقتصادی خانواده وارد میشود. ودیعههای مسکن این خانوادهها به دلیل عدم پرداخت اجاره در حال مستهلکشدن است؛ چراکه اکثر خانوادههایی که سرپرست آنها زندان است نمیتوانند اجاره بدهند و پس از مدتی صاحبخانه با آنها برخورد کرده و دچار بیسرپناهی میشوند. به همین دلیل بخشی از خدمات این انجمن تأمین ودیعه مسکن خانوادههاست و ما سعی میکنیم تا آنجاکه در توانمان است مشکلات خانوادهها را به کمک خیرین حل کنیم.
انجمن مراقبت از زندانیان بعد از خروج
وی درباره خدمات به زندانیان بعد از خروج از زندان بیان کرد: در کنار انجمن ما، انجمن مراقبت از زندانیان بعد از خروج نیز هست که وظیفه آن حمایت از زندانیان آزادشده است و زندانیانی که مدت محکومیتشان تمام میشود، به این مرکز معرفی میشوند و این مرکز برای آنها اشتغال ایجاد کرده و به آنها کمکهزینه دریافت وامهای کمبهره ارائه میدهد. کار این مرکز از انجمن ما جداست. با این حال ما نیز تلاش میکنیم که وقتی زندانی آزاد شد تا 6 ماه او و خانوادهاش را تحت پوشش قرار دهیم.
1100 زندانی زن و بیش از 40- 30 هزار زندانی مرد در استان تهران
سنگانیان با بیان اینکه در استان تهران حدود 1100 زندانی زن و بیش از 30 40 هزار زندانی مرد وجود دارد، ادامه داد: هدف ما حمایت از خانوادههای زندانیان است. اگر مردی در زندان باشد، ما از زن و فرزندان او حمایت میکنیم و اگر زنی در زندان باشد، ما فقط از فرزندان زندانی حمایت به عمل میآوریم.
(در همین زمینه: یک روز با زنان ندامتگاه شهرری؛ ناتمامهایی که تمام میشوند!)
وی افزود: گروهی از زنان زندانی، شوهر دارند که آنها نیز یا در زندانهای دیگر هستند و یا بدسرپرست بوده و شوهرشان بعد از رفتن زن به زندان، خانواده و فرزندان را رها میکند. درصدی از زنان زندانی نیز خودشان سرپرست خانواده هستند.
معمولاً خانوادههای زندانیان زنان زندانی را راحتتر میپذیرند
سرپرست امور اجتماعی انجمن حمایت از خانواده زندانیان مرکز درباره نحوه پذیرش زندانیان توسط خانوادههایشان بعد از آزادشدن توضیح داد: ما تلاش میکنیم با برگزاری کلاسهای مشاوره، زندانیان آزادشده احساس انزوا نکرده و توسط خانوادههایشان پذیرفته شوند. اگر زندانی توسط خانواده پذیرفته نشود؛ به خصوص اگر زن باشد، وضعیت خطرناک میشود و او مجدداً پس از مدتی مرتکب بزه و جرم خواهد شد.
وی معتقد است که معمولاً خانوادههای زندانیان زنان را میپذیرند و این مردان هستند که به سختی توسط خانوادهها پذیرفته میشوند.
(در همین زمینه: چالشهای حقوقی خانوادههای زندانیان در یک نگاه)
حدود پنج هزار خانواده تحت پوشش داریم
سنگانیان خاطرنشان کرد: ما دست کمک به سوی رسانهها، دولتمردان و وزارتخانه ها دراز میکنیم تا بتوانیم حمایتهایمان را گسترده کنیم و به کمک این خدمات، خانوادههای زندانیان نیز از حداقل حقوقی که وزارت کار میدهد، بهره ببرند و بدانند وقتی همسران آنها وارد زندان میشود، مجموعهای وجود دارد که حداقل کمکهای معیشتی را به آنها ارائه میدهد.
سرپرست امور اجتماعی انجمن حمایت از خانواده زندانیان مرکز با بیان اینکه در سطح استان تهران حدود 37 هزار زندانی داریم که با امکاناتمان توانستهایم صرفاً حدود 5 هزار خانواده را تحت پوشش قرار دهیم، خاطرنشان کرد: ما نه بودجه دولتی داریم و نه کمکهای خاصی به ما میشود؛ فقط خیرین هستند که در مقاطع گوناگون به ما کمک میکنند. خوشبختانه به دلیل اینکه در اساسنامه آمده است که انجمن میتواند فعالیت اقتصادی داشته باشد، ما نیز بخشی از تأمین مالی لازم را به مشارکت در پروژههای خدماتی اختصاص دادهایم و از درآمد آنها به خانوادهها کمک مادی میکنیم، اما باز هم دچار کمبود بودجه هستیم.