هومن قشلاقی آذر - وکیل دادگستری
آنچه از چک و مباحث مربوط به آن به دست مس آید این است که چک نوشته یا سندی است که به موجب آن صادر کننده چک کل وجه یا مقداری از وجوهی را که نزد بانک محال علیه ( بانکی که باید وجه را بپردازد ) دارد در تاریخ معین به شخص دارنده چک باید بپردازد. این تعریف تعریفی است که در قانون تجارت برای چک در نظر گرفته شده است . البته قانون تجارت برای این امر شرایطی را نیز در نظر گرفته است به عنوان مثال وجه چک باید به محض ارائه کارسازی شود . صادر کننده چک باید در هنگام صدور چک به میزان مبلغ مندرج در چک در بانکی که باید وجه را بپردازد موجودی حساب داشته باشد . البته این امر همیشه صادق نیست و صادر کنندگان چک همیشه از این امر تبعیت نمی کنند . در قانون تجارت موارد دیگری نیز در خصوص مراجعه به ظهرنویسان یعنی کسانیکه به نوعی پرداخت چک را تضمین می کنند نیز پیش بینی شده است . به عنوان مثال در صورتیکه چک در همان مکانی که صادر شده باید پرداخت شود دارنده چک ظرف مدت 15 روز از تاریخ صدور باید وجه آن را مطالبه کند و اگر مکان صدور چک با مکان تادیه فرق داشته باشد این مدت به 45 روز افزایش می یابد . رعایت مواد فوق الذکر در شرایطی است که دارنده چک بخواهد علاوه بر مراجعه به صادر کننده حق مراجعه به ظهرنویسان را برای خود محفوظ داشته باشد . اما در طرح شکایت کیفری چک آنچه حائز اهمیت است این است که چک به تاریخ روز صادر شده باشد . به عبارت دیگر وعده دار بودن چک را فاقد جنبه طرح شکایت کیفری می کند . جدیداً در طرحی از سوی قوه قضائیه طرح شکایت کیفری در خصوص چک از طریق برخی از دفاتر اسناد رسمی که برای این کار مجاز شمرده شده اند صورت می پذیرد . با این نحو که دارنده چک ، در موعد پرداخت به بانک محال علیه مراجعه می نماید .و در صورت فقدان یا کسر موجودی به اصطلاح چک را برگشت می زند و گواهی عدم پرداخت را از بانک دریافت می نماید . دارنده چک مکلف است با در دست داشتن اصل چک و گواهی عدم پرداخت بانکه و نیز اوراق هویتی از جمله کارت ملی به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه نماید و با ارائه رونوشت یا کپی مدارک فوق طرح شکایت کیفری در خصوص صدور چک بلامحل را آغاز نماید . در این مرحله دفتر اسناد رسمی پس از بررسی مدارک ، برگ بیانگر آغاز طرح شکایت را به دارنده چک ارائه می دهد و به دارنده چک دادسرای صالح را معرفی می کند تا دارنده چک به همراه اصل مدارک و نیز گواهی صادره از دفتر اسناد رسمی در تاریخ مقرر به دادسرای مربوطه مراجعه نماید و الباقی طرح شکایت را پیگیری کند .
با سپاس از جنای هومن قشلاقی آذر - سپهر عدالت