هومن قشلاقي آذر - وکیل دادگستری
در خصوص قتل در نزاع دسته جمعي با دو موضوع مواجه هستيم، نخست آنكه نزاع دسته جمعي به درگيري ميان بيش از دو نفر اطلاق شود. دوم آنكه وقوع قتل در جريان اين نزاع با توجه به گروهي بودن درگيري علاوه بر اينكه با شخصي به عنوان مقتول مواجه هستيم افراد ديگري نيز به عنوان قاتل يا قاتلان در مظان اتهام قرار دارند. اينكه مجازات قتل متوجه كدام يك است و يا اينكه به تساوي ساير افراد شركت كننده در درگيري دسته جمعي نيز شريك جرم تلقي مي شوند يا خير موضوع را از اهميت ويژه يي برخوردار مي كند. در اين ميان عمدي يا غيرعمدي بودن قتل موردي است كه از ديدگاه ديگري آن هم از حيث ميزان مجازات شركت كنندگان در منازعه قابل توجه است. بايد گفت در شرايطي كه عمل مرتكب يا مرتكبان به قصد قتل بوده يا اينكه قصد قتل نبوده لكن عملي كه منجر به قتل شده است از جمله اعمالي است كه نوعا مي تواند منجر به قتل شود و يا در صورت نبودن دو فرض فوق در صورتي كه قصد قتل نبوده و يا عمل نوعا كشنده نباشد لكن نسبت به مقتول كشنده بوده و اين عمل باعث قتل او شده باشد. مانند وارد ساختن ضربه به سر يكي از شركت كنندگان در منازعه توسط ديگري به قصد تنبيه او با علم اينكه نامبرده سابقا داراي عارضه مغزي است كه از مصاديق قتل عمد است. در هر حال بايد گفت در مجازات قتل اصل بر قصاص قاتل يا قاتلان است و در شرايط قتل توسط دو يا چند نفر اولياي دم مي تواند قصاص قاتل را درخواست كنند و يا نسبت به يكي از قاتلان مطالبه قصاص كنند و نسبت به الباقي شركت كنندگان در قتل كه به تبع يك منازعه پديد آمده مطالبه ديه كرده يا قاتل را عفو كنند و از قصاص و ديه گذشت كنند. اما نكته اينجاست كه در غالب پرونده هاي قتل ناشي از شركت در منازعه چنين نيست كه همگي شركت كنندگان در نزاع دسته جمعي قصد قتل مقتول را داشته اند يا ميزان عمل آنها نسبت به مقتول مساوي باشد تا بتوان بر آنها عنوان قاتل گذاشت. يك حالت نيز اين است كه درگيري ميان چند نفر صورت مي گيرد ولي از ميان شركت كنندگان در نزاع فقط يك نفر ضارب يا قاتل و مشمول قصاص است و الباقي شركت كنندگان در منازعه فقط به مجازات شركت در نزاع دسته جمعي محكوم مي شوند كه البته نظر به اينكه اين نزاع منجر به جراحت يا قتل شده است از موجبات تشديد مجازات شركت در نزاع گروهي است. اين شرايط در شركت، در مورد منازعه هايي كه منجر به قتل نمي شوند لكن منتهي به ضرب و جرح مي شوند نيز صادق است.
<META name="author" content="هومن قشلاقي‌آذر"><!-- Author: هومن قشلاقي‌آذر -->
<META name="keywords" content="20130209">
<META name="Subject" content="حوادث">
روزنامه اعتماد، شماره 2613 به تاريخ 21/11/91، صفحه 14 (حوادث)